Regelmatig krijg ik een dergelijk Whatsapp-berichtje. Een app met een Delpher krantenartikel en een vraag. Zou dit het oude huis van Jan Loeffen zijn? Is die Theunissen toen naar de Houtsestraat gegaan, naar het Witte Huis, waar nu prins Wilbert van het Moasland woont? Of naar huis van Francissen?
Mijn nieuwsgierigheid is getriggerd, dus aan de slag. Het betreft een woonhuis, met schuur, aangebouwd varkenshok, kippenhok, erf, tuin en boomgaard. Een zeer vruchtbare en in uitstekende staat verkerende boerderij gelegen aan de Houtschestraat, kadastraal A 715. Eerst maar eens wat preciezer het tijdstip van de verkoop bepalen, door de advertentie opnieuw op te zoeken in Delpher (https://www.delpher.nl/). Het blijkt de Gelderlander te zijn van 8 september 1934. In combinatie met de kadastrale gegevens (Balgoy A 715) is vrij gemakkelijk na te gaan dat het gaat over Houtsestraat 6 (nu kadastraal BGY00 B 110 en bouwjaar 1900).
In de periode 1930 (kadastraal dienstjaar1931) is, volgens BGY00 A715 legger artikel 1254, Petrus Hendrikus Theunissen, landbouwer uit Balgoy, eigenaar van huis, erf en schuur. In 1934 (kadastraal dienstjaar 1935) wordt de boerderij verkocht (geveild). Dit komt overeen met de advertentie waar het verhaal mee begint.
De kadastrale gegevens leveren nog meer informatie op. In het begin van de 19e eeuw stond er op de diezelfde plek al een huis met erf (kadastraal Balgoy A 349) op naam van de arbeider Willem Arts. Eind 19e eeuw kwam het huis in eigendam van de familie van Stippen(t) en rond 1900 werd het compleet herbouwd (vandaar bouwjaar 1900 van het huidige huis).
In 1930 wordt het huis verkocht. In eerste instantie verkoopt Willem van Stippen het huis aan dochter Eliza Wilhelmina (Lies), maar in datzelfde jaar wordt Petrus Hendrikus (Piet) Theunissen eigenaar. Dat heeft alles te maken met het feit dat Piet Theunissen en Lies van Stippen op 6 mei 1930 trouwen en Piet Theunissen in gaat wonen bij de familie van Stippen.
Wie is Petrus Hendrikus (Piet) Theunissen en waar komt hij vandaan? In het boek “Geleefd Verleden, Balgoy in de 20e eeuw” van Ries van Haren is op bladzijde 10-11 het antwoord te vinden. Piet Theunissen is de zoon van Doris Theunissen en Kaatje van den Bergh, die in 1899 trouwden en gingen wonen op boerderij C6 Holtsenhoek (nu Wilbert Willems, het Witte Huis). Dus Piet woonde vlak bij Lies van Stippen en ze groeiden dus vlak bij elkaar op. In het boek van Ries staat een mooi gedicht over de familie Theunissen. Een kort stukje:
Kaatje en Dorus gaven vier jongens en twee dochters het leven
Vier trokken er naar elders weg
Zoon Harrie en Cato zijn in Balgoy gebleven
Harry bouwde nieuw in de Korte Herreweg
Harry Theunissen, wiens verhaal over de tweede wereldoorlog net is opgeschreven (Twee vliegeniers in de boomgaard van Harrie Theunissen in juni 1942), was dus een broer van Piet. Hoewel Ries in zijn gedicht zegt dat alleen Harry en Cato in Balgoy zijn gebleven, heeft dus ook Piet na zijn trouwen, weliswaar kort, in Balgoy gewoond. In 1930 getrouwd en in 1934 de boerderij verkocht. En daarna? We weten uit het kadaster dat het huis aan de Houtsestraat in dienstjaar 1935, dus in 1934, gekocht werd door Johannes Sigbertus van Haren, Mathijszn uit Keent (de vader van Ries van Haren) en die is er ook gaan wonen. Het verhaal van Ries en zijn familie is uitvoerig beschreven in een eerdere blog: Ries van Haren staat met twee benen in Keent. Maar wat is er gebeurd met Piet Theunissen en Lies van Stippen? Wat is er gebeurd met de ouders van Lies van Stippen, die in hetzelfde huis woonden?
We weten dat Piet Theunissen op 7 april 1992 is overleden te Escharen. Een blik werpen op de website van de werkgroep Esters Heem ligt dan voor de hand, met als resultaat een fantastisch verhaal over het leven van Piet Theunissen en Lies van Stippen in Escharen.
In 1934 komt Piet Theunissen met zijn vrouw, Lies van Stippen en dochter Toos vanuit Balgoy op de Vegetas, een voormalige herberg, wonen. De woning wordt verbouwd en de ouders van Lies, trekken bij hen in.
De andere kinderen, Wim, Theo en Piet worden hier geboren. Zoon Wim Theunissen, weet nog dat zijn vader hem vroeger verteld heeft dat het biljart bij de overname nog in het café stond. Het café was linksvoor. De voordeur die te zien is, was de ingang tot het café.
In een artikel in de Graafsche Courant van mei 1990 vertelt het toen diamanten paar Piet en Lies Theunissen – van Stippen hun levensverhaal. Het artikel begint met de zin: “Geen moment spijt gehad van komst naar Escharen…”. Piet Theunissen vertelt: “In Balgoij hadden we een klein boerderijtje. Maar daar was ik het op een gegeven moment moe, ik ‘had het zat’ daar. Dus ik wilde weg en zo kwamen we in Escharen terecht, aan de Vegetas. Daar hebben Lies en ik geen moment spijt van gehad.” Hij vertelt verder in het krantenartikel hoe hij zich in 1933, samen met zijn vrouw, in Escharen vestigde. Drie jaar daarvoor was het paar getrouwd.
Piet Theunissen werd geboren op 7 mei 1901 in Balgoy. Zijn ouders hadden een boerenbedrijf en Piet hielp mee. “Je had geen keus; je kwam van school af en kon het land op of bij een boer gaan dienen. Hard werken was het, maar ik denk wel eens dat we toen nog beter af waren dan nu”, vertelt hij in de krant. Lies van Stippen zag een kleine zes jaar later het levenslicht, op 12 maart 1907. Ook in Balgoy, vlak bij de plaats waar Piet opgroeide. “Hij woonde zo dichtbij dat we mekaar hele dagen zagen. Dus d’r viel op een gegeven moment niet meer onderuit te komen”, herinnert Lies zich in het krantenartikel. En omdat het tweetal elkaar al zo lang kende, was een half jaar officiële verkering genoeg. Op 21 mei 1930 trouwden Piet en Lies. De bruiloft werd thuis gevierd, op stal. Piet en Lies zijn ‘ingetrouwd’, zoals dat heet, bij de ouders van Lies. Die hadden een boerenbedrijfje. “Het stelde niet zo veel voor, het was meer een ‘mertbedrijf’. Altijd maar naar de markt en daar wat spullen verkopen”, weet Lies nog. Piet was dat al snel moe. “Altijd maar leuren op de markt, dat was niks voor mij. Ik wilde iets groters en we vertrokken naar Escharen. Dat was in 1933. We kochten grond aan de Vegetas, waar nu de wijk Estersveld is. Al die grond is van ons geweest, dus dat was flink wat. We hebben het altijd goed gehad: lekker vrij en toch dicht bij Grave.” Piet en Lies kregen vier kinderen, eerst een dochter en later nog drie zoons. Toen Piet met pensioen ging, werden de boerderij en het land verkocht. “D’r was geen houden aan, want de gemeente wilde het Estersveld aan gaan leggen”, vertelt Piet nog in het krantenartikel. Ze lieten een huis bouwen aan de Zanddijk in Escharen, waar ze tot hun dood hebben gewoond. Ze wilden voor geen goud naar het bejaardenhuis.
